UPDATE:
ไทยใช้งบกว่า 4 พันล้านบาทในปี 2566
สร้างเขื่อนป้องกันตลิ่งแม่น้ำโขง 8 จังหวัด
.
จากเหตุการณ์น้ำท่วมหลายจังหวัดในภาคเหนือ
โดยเฉพาะจังหวัดเชียงราย อันเป็นผลมาจากพายุยางิ
ซึ่งทำให้ปริมาณน้ำในแม่น้ำโขงสูงขึ้น
อย่างไรก็ตาม นอกจากปริมาณน้ำฝนจากพายุยางิแล้ว
ปริมาณน้ำในแม่น้ำโขงที่เพิ่มสูง
ยังเป็นผลมาจากเขื่อนจีน
ที่อยู่ตอนบนลุ่มแม่น้ำโขงเริ่มปล่อยน้ำ
ส่งผลกระทบให้บริเวณริมฝั่งโขง
ในหลายจังหวัดภาคอีสานตอนบน
ทั้งจังหวัดหนองคาย, เลย ฯลฯ
น้ำเริ่มเอ่อล้นและท่วมในหลายพื้นที่แล้ว
.
ข้อมูลจาก Rocket Media Lab
ที่สำรวจการสร้างเขื่อนป้องกันริมตลิ่งแม่น้ำโขง
เพื่อป้องกันการกัดเซาะริมตลิ่ง
อันเป็นผลมาจากกระแสและทิศทางน้ำ
รวมไปถึงปริมาณการไหลของน้ำที่ผิดธรรมชาติ
อันเกิดจากการสร้างเขื่อนและการปล่อยน้ำ
ของเขื่อนจีนทางตอนบนลุ่มแม่น้ำโขง
และการใช้งบประมาณเพื่อสร้างเขื่อน
ป้องกันริมตลิ่งในพื้นที่ 8 จังหวัดที่ติดกับแม่น้ำโขง
.
รายงานวิจัยระบุว่า
การสร้างเขื่อนกั้นแม่น้ำโขงทางตอนบน
ส่งผลให้ตลิ่งริมน้ำโขงในจังหวัดต่างๆ
ที่มีพื้นที่ติดริมแม่น้ำโขงในประเทศไทยพังทลายมากขึ้น
โดยเฉพาะหลังจากที่จีนสร้างเขื่อนม่านวานเสร็จ
และมีการควบคุมน้ำเพื่อระเบิดแก่งแม่น้ำโขงในปี 2545-2547
เนื่องจากเขื่อนได้ควบคุมการไหลของน้ำ
โดยจะปล่อยน้ำเมื่อต้องการผลิตกระแสไฟฟ้า
และหยุดปล่อยน้ำเมื่อไม่ต้องการผลิตกระแสไฟฟ้า
ทำให้น้ำโขงขึ้นและลงเร็วตามการปล่อยน้ำของเขื่อน
ผิดไปจากธรรมชาติ ทำให้ดินปรับสภาพไม่ทัน
เมื่อน้ำลดลงอย่างรวดเร็ว
น้ำก็จะดึงดินลงไปในแม่น้ำด้วย
ทำให้ริมตลิ่งเกิดการกัดเซาะและพังทลาย
.
ประเทศไทยเองมีความยาวตลิ่งที่ติดกับแม่น้ำโขง 965.53 กิโลเมตร
ในพื้นที่ 8 จังหวัด ได้แก่ เชียงราย เลย หนองคาย บึงกาฬ
นครพนม มุกดาหาร อำนาจเจริญ และอุบลราชธานี
ซึ่งจังหวัดที่มีความยาวตลิ่งติดกับแม่น้ำโขงมากที่สุด
คือนครพนม 167.76 กิโลเมตร ในขณะที่
อำนาจเจริญสั้นที่สุดเพียง 23.57 กิโลเมตร
.
ประเทศไทยมีโครงการสร้างเขื่อน
ป้องกันตลิ่งแม่น้ำโขงตอนล่างมาตั้งแต่ปี 2530
ปัจจุบันมีการสร้างเขื่อนป้องกันตลิ่ง
แม่น้ำโขงไปแล้วในปีงบประมาณ 2566
เป็นระยะทาง 645.67 กิโลเมตร
และเหลือตลิ่งที่ยังไม่ได้สร้างเขื่อนป้องกันอีก 301.28 กิโลเมตร
โดยจังหวัดที่เหลือตลิ่งที่ยังไม่ได้สร้างเขื่อน
ป้องกันยาวที่สุดคือหนองคาย 57.81 กิโลเมตร
.
เขื่อนป้องกันตลิ่งกับการป้องกันน้ำท่วม
.
จาการจำแนกงบประมาณรายโครงการ
เพื่อพิจารณาการใช้งบน้ำท่วมจากปีงบประมาณ 2566
พบว่า ในงบปีประมาณ 2566 มีงบก่อสร้างเขื่อน
ป้องกันตลิ่งมากที่สุด 19,821,418,900 บาท
คิดเป็น 37.13% ซึ่งเป็นงบที่ดำเนินการโดย
กรมโยธาธิการและผังเมือง กระทรวงมหาดไทย
.
และหากพิจารณาเฉพาะเขื่อนป้องกันตลิ่งแม่น้ำโขงใน 8 จังหวัด
ที่ติดแม่น้ำโขง พบว่าในปีงบประมาณ 2566
มีโครงการสร้างเขื่อนป้องกันตลิ่งแม่น้ำโขงทั้งหมด 171 โครงการ
รวมงบประมาณ 4,137,040,200 บาท
ซึ่งทั้งหมดดำเนินการโดยกระทรวงมหาดไทย
.
หากพิจารณาเป็นรายจังหวัดจะพบว่า
บึงกาฬเป็นจังหวัดที่ได้งบประมาณมากที่สุด
ในการสร้างเขื่อนป้องกันตลิ่งแม่น้ำโขง 899,068,300 บาท
ซึ่งบึงกาฬเหลือพื้นที่ที่ยังไม่ได้สร้าง
เขื่อนป้องกันตลิ่งแม่น้ำโขง 41.67 กิโลเมตร
โดยในวันนี้ (13 กันยายน) มีรายงานว่า
อำเภอเซกา จังหวัดบึงกาฬ
เกิดน้ำท่วมฉับพลันระดับน้ำสูงกว่า 70 เซนติเมตร
ปิดถนนหลายเส้น เนื่องจากฝนถล่ม
และน้ำจากแม่น้ำโขงที่เพิ่มระดับสูงขึ้น
.
รองลงมาคือหนองคาย จำนวน 37 โครงการ 876,301,300 บาท
โดยหนองคายเหลือพื้นที่ที่ยังไม่ได้สร้างเขื่อน
ป้องกันตลิ่งแม่น้ำโขง 57.81 กิโลเมตร
ในขณะเดียวกันพบว่า ในวันนี้ (13 กันยายน)
ระดับน้ำโขงเพิ่มขึ้นสูงกว่า 13.25 เมตร
เกิดน้ำโขงล้นตลิ่ง ทะลักท่วมหมู่บ้านกว่า 500 หลังคาเรือน
ในพื้นที่ 4 อำเภอ ทำให้หนองคายแจ้งเตือนภัยระดับ 5 สีแดง
ให้ประชาชนที่อยู่ในพื้นที่เสี่ยงริมแม่น้ำโขงอพยพแล้ว
.
อันดับ 3 คือจังหวัดเชียงราย 18 โครงการ 570,130,200 บาท
และยังเหลือพื้นที่ที่ยังไม่ได้สร้างเขื่อนป้องกันตลิ่งแม่น้ำโขง 14.49 กิโลเมตร
ซึ่งวานนี้ (12 กันยายน) น้ำโขงล้นตลิ่งสูงกว่า 12.28 เมตร
ทำให้อำเภอเชียงของ บริเวณที่ติดกับแม่น้ำโขงมีน้ำท่วมสูงกว่า 1 เมตรแล้ว
โดยเป็นผลมาจากมวลน้ำทั้งจากจังหวัดเชียงรายและ
สปป.ลาว รวมถึงการปล่อยน้ำจากเขื่อนต้นลำน้ำโขง
ที่ทำให้ระดับน้ำในแม่น้ำโขงสูงขึ้น
อย่างต่อเนื่องจนล้นตลิ่งและเอ่อท่วมอำเภอเชียงของ
.
นอกจากนี้ มวลน้ำเหล่านี้ยังจะไหลไปสร้างผลกระทบ
ให้กับจังหวัดเลยต่อไป โดยเลยเป็นจังหวัดที่ได้รับงบ
ในการสร้างเขื่อนป้องกันตลิ่งแม่น้ำโขงในปีงบประมาณ 2566 สูง
เป็นอันดับ 4 จำนวน 22 โครงการ 465,566,200 บาท
และยังเหลือพื้นที่ที่ยังไม่ได้สร้าง
เขื่อนป้องกันตลิ่งแม่น้ำโขง 33.63 กิโลเมตร
รวมไปถึงจังหวัดนครพนมที่มีการประกาศ
ให้เฝ้าระวังระดับน้ำโขงที่กำลังสูงขึ้นเรื่อยๆ แล้ว
ทั้งนี้นครพนมเป็นจังหวัดที่ได้รับงบในการสร้างเขื่อน
ป้องกันตลิ่งแม่น้ำโขงในปีงบประมาณ 2566 สูงเป็นอันดับ 5
จำนวน 17 โครงการ 465,057,400 บาท และ
ยังเหลือพื้นที่ที่ยังไม่ได้สร้างเขื่อนป้องกันตลิ่งแม่น้ำโขง 23.31 กิโลเมตร
.
ขณะที่อำนาจเจริญนั้นเป็นจังหวัดที่ได้รับงบประมาณ
ในการสร้างเขื่อนป้องกันตลิ่งแม่น้ำโขงน้อยที่สุด
รวม 8 โครงการ 131,885,100 บาท เนื่องด้วยเป็นจังหวัด
ที่มีแนวตลิ่งติดกับแม่น้ำโขงน้อยที่สุดเพียง 23.57 กิโลเมตร
และยังเหลือพื้นที่ที่ยังไม่ได้
สร้างเขื่อนป้องกันตลิ่งแม่น้ำโขงเพียง 4.62 กิโลเมตรเท่านั้น
.
ภาพ: PR-nongkhai สำนักงานประชาสัมพันธ์จังหวัดหนองคาย
.
อ้างอิง:
กรมโยธาธิการและผังเมือง กระทรวงมหาดไทย
งบประมาณแผ่นดินปี 2566 คำนวณโดย Rocket Media Lab
Cr:
THE STANDARD
