การทำบาปของผู้ที่รู้และไม่รู้

ครั้งหนึ่งขณะที่สนทนาธรรมกันอยู่นั้น พระนาคเสนได้เล่าเรื่องที่ออกไปบิณฑบาตรแล้วพบหญิงชาวบ้านไล่ตีแมวให้พระ เจ้ามิลินท์ฟัง ได้ความว่า

แมวตัวนั้นขโมยปลาที่ตากไว้ มาจากบ้านของหญิงชาวบ้านคนนั้น
เมื่อหญิงชาวบ้านพบก็โกรธแค้น และหวังว่าจะตีแมวตัวนั้นให้ตายเพื่อลงโทษ

แต่พระนาคเสนได้ขอบิณฑบาตรชีวิตแมวเอาไว้ และสอนหญิงชาวบ้านว่า
" เอาเถอะ อย่าให้ถึงกับได้ฆ่าแกงกันเลย มันจะเป็นบาป "
หญิงชาวบ้านจึงถามพระนาคเสนว่า
" แล้วที่แมวตัวนี้ มันขโมยปลาของอิฉันล่ะพระคุณเจ้า! ไม่บาปหรือ "

พระนาคเสนตอบว่า
" สัตว์เกิดมามีสติปัญญาต่ำต้อยกว่าคน ดำรงชีวิตไปตามสัญชาตญาณการอยู่รอดของมัน คนนี่สิรู้ผิดชอบชั่วดีมากกว่า
แล้วโยมจะไปทำบาปแข่งกับสัตว์มันทำไมเล่าโยม ? "

เมื่อพระเจ้ามิลินท์ทรงรับฟังเรื่องของหญิงชาวบ้าน ที่พระนาคเสนเล่าถวายจบแล้ว ก็นิ่งคิดไปชั่วครู่ แล้วจึงตรัสถามพระนาคเสนว่า
" สมมติว่า คนผู้หนึ่งรู้ว่าทำอย่างไรเป็นบาป กับอีกคนหนึ่งไม่รู้เสียเลยว่าเป็นบาป ถ้าสองคนนี้ทำบาป ใครจะได้รับบาปมากกว่ากัน ? "
" ผู้ที่ไม่รู้ย่อมบาปมากกว่าน่ะสิ มหาบพิตร "
" อ่าว!.. ไหงเป็นเช่นนั้นล่ะ พระคุณเจ้า? "

พระนาคเสนจึงอุปมาก้อนเหล็กที่ถูกเผาไฟจนร้อน แล้วทูลถามพระเจ้ามิลินท์ว่า
" คนหนึ่งที่รู้ว่าเหล็กก้อนนั้นร้อน กับ อีกคนที่ไม่รู้ว่าเหล็กก้อนนั้นร้อน ใครจะหยิบได้เต็มมือแล้วถูกความร้อนเผาได้มากกว่ากัน "
" อืม.. ก็ต้องเป็นคนที่ไม่รู้น่ะสิ พระคุณเจ้า "

พระนาคเสนจึงเฉลยว่า
" ฉันใดก็ฉันนั้น ผู้ที่รู้จักบาปบุญว่ามีผลอย่างไร ย่อมมีความเกรงกลัวละอายใจ ก็จะไม่กล้าทำบาป ที่ได้ทำอยู่ก็เลิกเสียและไม่กล้าทำบาปสถานหนัก
แต่ผู้ที่ไม่รู้ว่าทำอย่างไรเป็นบาปและบาปมีโทษเพียงไร ย่อมทำบาปได้โดยไม่ยับยั้งชั่งใจ แม้บาปหนักๆก็ทำได้โดยไม่รู้ว่าต้องรับโทษหนัก
เพราะอย่างนี้แหละ อาตมาจึงว่า คนไม่รู้บาปมากกว่า "

" โยมพอจะเข้าใจแล้วพระคุณเจ้า "

" อีกประการหนึ่งที่ว่า รู้ หรือ ไม่รู้ นั้นหมายถึงว่า รู้เท่าทันกิเลส เช่น โกรธ โลภ หลง อย่างเรื่องหญิงชาวบ้านไล่ตีแมว ที่อาตมาเล่าให้ฟังนั้น
โดยปรกติก็คงรู้ว่า การทำร้ายหรือฆ่าสัตว์เป็นบาป แต่เมื่อโกรธขึ้นมาแล้วก็ลืมตัว กลายเป็นคนไม่รู้เท่าทันโทสะของตนเอง จึงทำบาปได้เช่นกัน"

" อย่างคนที่ฆ่ากันเพราะบันดาลโทสะ ก็เพราะไม่รู้เท่าทันกิเลสของตัวเองใช่ไหม พระคุณเจ้า ? "
" เป็นเช่นนั้น ที่ว่าคนไม่รู้จะบาปหนักมากกว่า ก็เพราะอย่างนี้แหละมหาบพิตร "

เครริต:Mr.Terran