มะขาม

มะขาม
มะขามเป็นพืชสมุนไพรพื้นบ้านอีกชนิดหนึ่งซึ่งเป็นที่รู้จักกันดี ทั้งเด็ก ผู้ใหญ่ ชายและหญิง เพราะพบได้ในทุกภาคของประเทศไทย เป็นพืชที่มีประโยชน์หลากหลายนั่นคือ มะขาม
มะขามมีชื่อเรียกที่แตกต่างกันออกไปหลายชื่อ เช่น ภาคกลางเรียก “มะขาม” ภาคใต้เรียก “ขาม” นครราชสีมาเรียก “ตะลูบ” กะเหรี่ยง-กาญจนบุรีเรียก “ม่วงโคล้ง” เขมร-สุรินทร์ เรียก “อำเปียล” แม่ฮ่องสอนเรียก “หมากแดง” มะขามขยายพันธุ์ได้โดยนำเมล็ดไปเพาะ ตอนกิ่ง ทาบกิ่ง ติดตา และต่อกิ่ง
มะขามเป็นพืชสารพัดประโยชน์ มีลำต้นสวยงาม ใบเล็ก จึงนิยมนำมาทำเป็นไม้ดัด ลำต้นและกิ่งนำมาเลื่อยเป็นแว่นๆ ใช้ทำเป็นเครื่องประดับตกแต่งบ้าน หรือใช้ทำเป็นเขียงหั่นของ ทำอาหาร เป็นต้น มะขามแบ่งออกเป็น 2ชนิดใหญ่ๆคือ
1. มะขามหวาน ซึ่งนิยมรับประทานกันโดยทั่วไป ที่มีชื่อเสียงคือ มะขามหวานเพชรบูรณ์
2. มะขามเปรี้ยว ซึ่งสามารถใช้ประโยชน์ได้ตั้งแต่ยอดอ่อนนำมาทำเป็นแกงส้ม แกงคั่วส้มผสมผักบุ้งไทยลงไปด้วย เพื่อไม่ให้มีรสเปรี้ยวจนเกินไป ฝักอ่อนนำมาตำน้ำพริก รับประทานสด หรือนำไปผัดใส่หมูสับหรือกุ้งสดสับจะช่วยเพิ่มคุณค่าทางโภชนาการได้ด้วย ฝักแก่ นำมาคั้นใช้น้ำเป็นเครื่องปรุง แกงส้ม แกงคั่วส้ม ต้มโคล้ง ต้มส้ม ส่านกากที่เหลือสามารถนำไปใช้ขัดผิวให้ขาวสะอาดได้ เนื้อมะขามแก่ นำมาสับให้ละเอียดแล้วนำไปกวนใส่น้ำตาลทราย เกลือ พริกป่น อมชุ่มคอ อร่อยดี หรือจะนำไปต้มใส่น้ำตาลทราย เกลือ เป็นน้ำมะขาม ใส่น้ำแข็งรับประทานแก้กระหายได้ดี นอกจากนั้นมะขามยังมีสรรพคุณทางยาหลายอย่าง เช่น
ถ่ายพยาธิ นำเมล็ดแก่มาคั่วแล้วกะเทาะเปลือกนำเนื้อในเมล็ดไปแช่น้ำเกลือจนชุ่มรับประทานครั้งละ 20-30เมล็ด
ท้องผูก ใช้เนื้อมะขามเปรี้ยวแก่จัดจิ้มเกลือรับประทานแล้วดื่ม น้ำตามมากๆ
แก้หวัด ใช้ใบมะขามอ่อน-แก่ ใส่ลงในน้ำต้มเดือดที่ใส่หอมแดง 7-8 หัวลงไป พอควันขึ้นให้ก้มหน้าลงไปสูดลมหายใจเอาควันเข้าจมูกประมาน 5 นาที
ท้องเดิน นำรากมะขาม 1 กำมือ ต้มกับน้ำพอประมาณ จนเดือดพล่านแล้วนำมาดื่ม
เริม งูสวัด ผ่านเปลือกของลำต้นมาฝนกับฝาหม้อดิน ใส่น้ำเล็กน้อยแล้วนำไปทา
ไอ มีเสมหะ ช้เนื้อฝักแก่ หรือมะขามเปียกจิ้มเกลือรับประทาน
นอกจากประโยชน์ของมะขามที่ได้กล่าวมาแล้ว มะขามยังเป็นไม้มงคลที่นิยมปลูกตามบ้านเรือนอีกด้วย ทั้งนี้ เพราะถือคติที่ว่าปลูกมะขามแล้วจะทำให้คนเกรงขาม จึงขอฝากผู้อ่านทุกท่านเลือกใช้ประโยชน์จากมะขามได้ตามอัธยาศัยครับ แต่ก็อย่าลืมไปให้คุณหมอตรวจรักษานะครับ ถ้าเราไม่แน่ใจกับอาการป่วยของเรา หรือลองแล้วไม่หายจากอาการป่วยของเรา อย่าทิ้งอาการป่วยของเราจนนานเกินไป