การต่อวงจรและการวัดหลอดฟลูออเรสเซนต์, บัลลาสต์, สตาร์ทเตอร์ -

[ช่างเล็ก(LSV)]

..เนื่องจากมีนศ.มือใหม่จริงๆในงานช่างไฟฟ้า บางท่านสอบถามเข้ามา ถึงจะเป็นคำถามนอกบทเรียนไปหน่อยและเป็นความรู้เบื้องต้นที่ง่ายมาก .. ก็ยินดีลงให้เพื่อความรอบรู้ในงานไฟฟ้าครับ .. 


การต่อวงจรหลอดฟลูออเรสเซนต์, บัลลาสต์, สตาร์ทเตอร์ ง่ายนิดเดียวครับ หวังว่านศ.ทุกท่านคงเชี่ยวชาญอยู่แล้ว จะไม่อธิบายรายละเอียดมากมายนะครับ 

[ช่างเล็ก(LSV)]

รูปด้านบนเรียกว่า schematic diagram

รูปด้านล่างเรียกว่า wiring diagram แสดงการต่อสายจริง   

[ช่างเล็ก(LSV)]

ชื่อของอุปกรณ์ต่างๆมีไม่กี่ชิ้น .. แต่หลับตาต่อไม่ได้นะ ประเดี๋ยวไฟจะดูดเอา .. 

[ช่างเล็ก(LSV)]

เราทราบดีอยุ่แล้วว่า บัลลาสต์ประกอบด้วยลวดทองแดงพันรอบแกนเหล็ก
-หากวัดแล้วเข็มไม่กระดิกเลย(กรณีใช้มิเตอร์แบบเข็ม) แสดงว่าบัลลาสต์ตัวที่กำลังวัดนั้นขดลวดขาด
-หากวัดแล้วเข็มกระดิกชี้ที่ศูนย์โอห์ม(กรณีใช้มิเตอร์แบบเข็ม) แสดงว่าบัลลาสต์ตัวที่กำลังวัดนั้นขดลวดชอร์ทแล้ว

ดังนั้นหากบัลลาสต์ตัวที่กำลังวัดดี ควรมีความต้านทานใกล้เคียงดังภาพ เช่นตัวนี้วัดได้ 53.2โอห์ม(สาธิตการวัดพอเป็นแนวทาง...ความต้านทานของขดลวดจะขึ้นอยู่กับขนาดวัตต์ของตัวบัลลาสต์ด้วยนะครับ)

[ช่างเล็ก(LSV)]

การวัดหลอด 
-วัดไส้หลอดเป็นเบื้องต้น จะวัดโอห์มได้ใกล้เคียงภาพครับ ความต้านทานของไส้หลอดทั้ง2ด้าน ไม่จำเป็นต้องเท่ากัน แต่จะมีค่าใกล้เคียงกัน
-หากวัดได้ดังภาพแสดงว่าไส้หลอดยังไม่ขาด
-แต่บางหลอดไส้หลอดยังไม่ขาดก็เสียได้ครับ ...โดยมักจะมีเขม่าสีดำเกาะอยู่ใกล้ขั้วหลอด แสดงว่าหลอดนั้นเสื่อมแล้ว  อาการของหลอดเสื่อมเช่นเปิดแล้วติดสว่างช้า ต้องสตาร์ท นานเป็นต้น หรือเสื่อมมากๆก็ถึงกับเปิดไม่ติดเลยครับ 

[ช่างเล็ก(LSV)]

ส่วนการวัดสตาร์ทเตอร์นั้น จะวัดความต้านทานไม่ได้ครับ เพราะสตาร์ทเตอร์จะต่อวงจรเมื่อกระแสไฟไหลผ่านเท่านั้น โดยแก๊สจะแตกตัว ทำให้ขั้วไบเมทอลร้อนมาสัมผัสกัน ทำให้นำกระแสได้(ดูรูปล่างประกอบความเข้าใจครับ)

หมายเหตุ::
ไบ= สอง
เมทอล=โลหะ
 ดังนั้นไบเมทอลคือโลหะ2แผ่น นำมาวางประกบกันอาจอยู่ติดหรืออยู่ห่างกันก็ได้ขึ้นอยู่กับการใช้งาน และโลหะทั้ง2แผ่นนั้นจะใช้วัสดุต่างชนิดกันหรือเป็นชนิดเดียวกันก็ได้ขึ้นอยู่กับการออกแบบ ยกตัวอย่างการใช้โลหะ2ชนิด เช่นแผ่นแรกใช้เหล็ก แผ่นที่2ใช้ทองแดง ..เมื่อได้รับความร้อนพร้อมกัน ทองแดงจะขยายตัวได้เร็วกว่าเหล็ก จึงโก่งงอไปชนกับเหล็ก ..หลักการนี้ใช้ในเครื่องไฟฟ้าหลายประเภทเช่น ปุ่มปรับความร้อนในเตารีด หม้อหุงข้าว สตาร์ทเตอร์ ไฟกระพริบ ฯลฯ

  ดังนั้นเมื่อเราวัดสตาร์ทเตอร์จะเห็นว่าเข็มมิเตอร์จะไม่กระดิกเลย เพราะเหตุผลดังข้างต้น 

 

[ช่างเล็ก(LSV)]

การวัดสตาร์ทเตอร์ทำได้โดยต่อวงจรดังภาพ
หลอดไฟ40-100วัตต์
-หากหลอดไฟไม่ติดเลย แสดงว่าสตาร์ทเตอร์เสื่อม ขั้วไบเมทอลเสียแล้ว
-หากหลอดไฟติดสว่างค้าง แสดงว่าสตาร์ทเตอร์ชอร์ท
-ถ้าสตาร์ทเตอร์ดี หลอดไฟจะกระพริบ   

[ช่างเล็ก(LSV)]

ภาพจริงเมื่อจ่ายไฟเข้าวงจร จะเห็นว่าหากสตาร์ทเตอร์ดี หลอดไฟจะกระพริบถี่ๆ และให้สังเกตด้วยว่าก๊าซภายในตัวสตาร์ทเตอร์จะแตกตัวทำงานเป็นสีม่วงกระพริบตลอดเวลา ...ในวงจรต่อใช้งานจริงกับหลอดฟลูออเรสเซนต์ ตัวสตาร์ทเตอร์จะทำงานเพียงช่วงสตาร์ทเท่านั้น เมื่อมีกระแสไฟไหลผ่านตัวหลอดโดยไหลผ่านไอปรอทแล้ว ทางเดินไฟจะไม่วิ่งผ่านสตาร์ทเตอร์อีกต่อไป แต่จะวิ่งผ่านหลอดฟลูออเรสเซนต์แทนครับ 

https://www.ubmthai.com/forum%20picture/flash/ST.swf

[visut+]

ชอบบทความแบบนี้มากเลยครับ อ่านเข้าใจง่ายๆ ได้ความรู้มาก

[ช่างเล็ก(LSV)]

แถมให้อีกนิดครับ หากเจอปัญหาเปิดสวิทซ์แล้ว มีเสียงรบกวนเข้าเครื่องเสียง ให้เพิ่มค่าคาปาซิเตอร์ในตัวสตาร์ทเตอร์จะลดการรบกวนในช่วงที่หลอดกำลังสตาร์ทได้มากครับ 

[taoybb]

แถมให้อีกนิดครับ หากเจอปัญหาเปิดสวิทซ์แล้ว มีเสียงรบกวนเข้าเครื่องเสียง ให้เพิ่มค่าคาปาซิเตอร์ในตัวสตาร์ทเตอร์จะลดการรบกวนในช่วงที่หลอดกำลังสตาร์ทได้มากครับ 

บางยี่ห้อใส่ให้แล้วนะครับ ดูๆหน่อยเวลาซื้อ เลือกที่ใส่ให้แล้วดีกว่าครับเป็นผลดีต่อเครื่องใช้ไฟฟ้าอื่น

[pimdown]

ได้ความรู้เพิ่มอีกเพียบเลยครับ

[tongbai+]

ได้รับความรู้เพิ่มอีกแล้วว่าการทำงานจริงๆมันเป็นอย่างไร รวมทั้งการตรวจเช็ค ขอบพระคุณครับ

[1100]

ขอบคุณมากๆๆครับท่านอาจาร์ย  ได้ความรู้เพิ่มอีกหนึ่ง

[tduangman]

ขอบคุณครับ ท่านอาจารย์ได้ความรู้เพิ่มอีกมากเลยครับ 

[kuni]

ขอบคุณครับ ท่านอาจารย์ได้ความรู้เพิ่มอีกมากเลยครับ

[mato]

ขอบคุณมากครับ

[p-khan]

 ถ้าผมจะใช้บัลลาสท็ 32 วัต 1 ตัว กับหลอคนีออน ขนาด 10 วัต 3 หลอดจะได้มั้ยครับ
 ถ้าได้ กรุณาเขียนวงจรด้วยครับ

   

[syncmaster]

 

[sutichai]

ขอบคุณครับ

[nunano]

ขอบคุณมากครับ
แต่อยากทราบว่า บัลลาสต์เป็นเพียงแค่ขดลวดขดเดียวที่พันรอบแกนเหล็กตัวนี้มันมีหน้ามี่อะไรครับ
ที่แน่ๆมันคงมีเส้นแรงแม่เหล็กเกิดขึ้นนะครับ

[bosszi]

ขอบคุณครับ ได้ความรู้เพิ่ม เข้าใจง่ายมากครับ

[changtong]

ทำไมวงจรต้องใช้ สตาร์ทเตอร์ด้วครับ

ไม่มีไฟจะไม่ติดหรอครับ

[Nattawut-LSV Team]

ทำไมวงจรต้องใช้ สตาร์ทเตอร์ด้วครับ

ไม่มีไฟจะไม่ติดหรอครับ

ทำไมวงจรหลอดฟลูออเรสเซนต์ ต้องใช้สตาร์ทเตอร์ด้วย....

สตาร์ทเตอร์ทำงานเป็นสวิทช์ความร้อนครับ
เมื่อเปิดไฟ กระแสไฟจะวิ่งผ่านบัลลาส(เป็นขดลวดพันบนแกนเหล็ก) ผ่านใส้หลอด และผ่านสตาร์ทเตอร์ลงกราวน์ครบวงจร ทำให้เกิดความร้อนขึ้นที่ใส้หลอดและแผ่นไบเมทอลของสตาร์ทเตอร์จนถึงจุดหนึ่งแผ่นไบเมทอลที่ร้อนจนงอตัวออกทำให้สตาร์ทเตอร์ตัดวงจร  เมื่อไฟไม่ครบวงจรสนามแม่เหล็กรอบๆแกนบัลลาสจะหดตัวลงตัดกับขดลวดที่พันอยู่รอบๆทำให้เกิดไฟแรงสูงขึ้นในขดลวด(Back EMF) ไฟแรงสูงนี้จะทำให้อิเลคตรอนสามารถโดดข้ามจากใส้หลอดข้างหนึ่งผ่านไอก๊าซไปยังใส้หลอดอีกข้างหนึ่งได้ ทำให้หลอดฟลูออเรสเซนต์เรืองแสงได้(เมื่ออิเลคตรอนวิ่งผ่านได้แล้วก๊าซภายในหลอดจะมีความต้านทานลดลงคือนำไฟฟ้าได้ต่อเนื่อง สตาร์ทเตอร์จึงหมดความจำเป็นแค่นี้)
คาปาซิเตอร์ที่อยู่ในสตาร์ทเตอร์ใช้ป้องกันการอาร์คที่หน้าสัมผัสและลดสัญญาณรบกวน ดังที่ท่าน อาจารย์เล็กได้กล่าวไว้ข้างต้น....

ไม่มีสตาร์เตอร์ หลอดไฟก็จะไม่ติดครับ...
นอกเสียจากว่าเราหาสตาร์ทเตอร์ไม่ได้จริงๆ ให้เอาสายไฟ
ไปเขี่ยตรงขั้วของสตาร์เตอร์ แล้วหลอดไฟจะติด 

[changtong]

อ๋อ

จิงด้วยครับ   

เยี่ยมจิงๆๆ ใครคิดคนแรกนิ   

ขอบคุณมากครับ

[herher]

ขอบคุณมากครับ

[bundhit]

 แหล่มเลยครับอาจารย์

[Manu00 (♥)]

  สุยอดเลยครับ ท่านอาจารย์ ส่วนมากเวลาไฟมีปัญหา ก็คิดว่าตัวนั้นเสีย ตัวนี้เสีย หาซื้อมาเปลี่ยน
เนื่องจากไม่รู้หลักการและวิธีทดสอบอุปกรณ์   

[psound1]

เยี่ยมมากเลยครับ ละเอียดมากเลยครับ ขอบคุณครับ