ขิง

ข้อมูลทั่วไป
ขิง
ชื่อวิทย์ Zingiber officinals Roscoe.
ชื่อวงศ์ Fam. : ZINGIBERACEAE
ชื่ออื่น
ขิงเผือก (เชียงใหม่) ขิงแดง ขิงแกลง (จันทบุรี) สะเอ (แม่ฮ่องสอน)

ลักษณะ
ต้น เป็นพรรณไม้ล้มลุก มีลำต้นอยู่ใต้ดิน ซึงเรียกว่าเหง้า ลำต้นจะมีความสูงประมาณ 50 - 100 ซม. ลักษณะเหง้า
ที่อยู่ใต้ดินจะกลม และแบน ลำต้นแท้จะมีลักษณะเป็นข้อ ๆ เนื้อในจะเป็นสีขาวหรือเหลืองอ่อน สุดของข้อนั้น
จะเป็นยอดหรือต้นเทียมใหญ่เท่าแท่งดินสอดำ และมีกาบหรือโคนใบหุ้ม
ใบ เป็นชนิดใบเดี่ยว จะออกสลับกันเป็น สองแถว ก้านใบนั้นจะยาวห่อหุ้มลำต้น ใบ เขียวยาวรูปหอก ฐานใบนั้น
เรียวแหลม ขอบใบจะเรียบ มีความกว้างประมาณ 2 ซม. ยาวประมาณ 20 ซม. รูปใบคล้ายใบไพล
ดอก จะออกรวมกันเป็นช่อจากลำต้นใต้ดิน ซึ่งจะแทงขึ้นมาจากเหง้า มีก้านช่อดอกยาวประมาณ 20 ซม. ทุก ๆ
ดอกมีกาบสีเขียวปนแดงลักษณะโค้ง ๆ ห่อรองรับกาบนั้นจะปิดแน่นเมื่อดอกยังอ่อน และจะบานให้เห็นดอก
ในภายหลัง ดอกที่ปิดกันแน่นนั้นจะยาวประมาณ 5 ซม. กว้างประมาณ 2.5 ซม.
เมล็ด จะมี 3 พู ภายในจะมีเมล็ดสีดำ หลายเม็ด ผลจะกลม ผลโตและแข็ง วัดผ่าศูนย์กลางได้ประมาณ 1 ซม.
การขยายพันธุ์ โดยการใช้เหง้า ปลูกใน ดินร่วนซุยผสมปุ๋ยหมัก โดยยกดินให้เป็นร่อง ห่างกันประมาณ 30 ซม.
ปลูกห่างกันประมาณ 20 ซม. และลึกประมาณ 5 - 10 ซม. ต้องระวังโรคเชื้อราตอนที่มีฝนตกมาก ๆ
นิยมปลูกไว้ ตามบ้านเรือนทั่วไป ชอบดินเหนียวปนทราย ที่มีอินทรียวัตถุมาก อากาศค่อนข้างชื้นแต่การ
ระบายน้ำดี ไม่ชอบน้ำขังแฉะ แสงแดดพอควร
ส่วนที่ใช้ ต้น ใบ ดอก ผล ราก เหง้า เปลือกเหง้า น้ำมันระเหยใช้เป็นยา

สรรพคุณ
ต้น ขับผายลม บรรเทาอาการจุกเสียด แน่นเฟ้อ บำรุงไฟธาตุ รักษานิ่ว คอเปื่อย ช่วยย่อยอาหาร ฆ่าพยาธิ
รักษาโรคตาบิด ลม ป่วง ท้องร่วงอย่างแรง อาเจียน
ใบ ใช้ใบสด แล้วคั้นเอาน้ำกิน 15 มล. มีรสเผ็ด บรรเทาอาการฟกช้ำจากการหกล้ม หรือกระทบกระแทก
ช่วยย่อยอาหาร ขับผาย ลม รักษาโรคกำเดา นิ่ว คอเปื่อย เบาขัด ฆ่าพยาธิ ขับลมในลำไส้ และโรคตา
ดอก ทำให้ชุ่มชื่น ช่วยย่อยอาหาร ฆ่าพยาธิ บำรุงไฟธาตุ รักษานิ่ว เบาขัด คอเปื่อย และ บิด
เปลือกเหง้า ใช้แห้งประมาณ 1.5 - 5 กรัม ต้มน้ำกิน รสฉุน ขับปัสสาวะ ขับลม รักษาอา การท้องอืดแน่น
อาการบวมน้ำ ใช้ภายนอก รักษาโรคผิวหนังกลากเกลื้อน และแผลมีหนอง