สำหรับมือใหม่.....เครื่องมืองานบัดกรี..

[ช่างเล็ก(LSV)]

ว่าจะไม่เขียนบทความนี้แล้ว เพราะคิดว่าเพื่อนช่างหลายท่านคงชำนาญดีอยู่แล้ว .. แต่ก็ยังมีสมาชิกมือใหม่บางท่านไต่ถามมา จึงนำมาลงให้เพื่อเพิ่มความรอบรู้แก่ช่างมือใหม่นะครับ 

[ช่างเล็ก(LSV)]

งานบัดกรีคงหนีไม่พ้นเครื่องมือให้ความร้อนแก่ชิ้นงานเพื่อให้ถึงจุดหลอมเหลวของวัสดุยึดติดที่นียมใช้ เช่นตะกั่ว ..เงิน
1.หัวแร้ง (solder iron) คือเครื่องมือชิ้นแรกที่แนะนำ 
..ในงานซ่อมทีวีสมัยนี้ไม่นิยมใช้หัวแร้งปืน เพราะอุปกรณ์เล็กกว่าสมัยก่อน และประกอบบนpcb.ที่ทนความร้อนสูงมากนักไม่ได้ ดังนั้นจึงนิยมใช้หัวแร้งแช่ ปลายแหลมดังภาพ
..หัวแร้งที่ใช้ควรมีขนาดวัตต์30-100วัตต์ 30วัตต์จะใช้ในงานบัดกรีงานชื้นเล็ก 100วัตต์จะใช้ในงานบัดกรีงานชื้นใหญ่หรือดูดตะกั่ว
..หัวแร้งควรเลือกใช้ของดีๆพอสมควร จะมีอายุการใช้งานที่ยาวนาน ปลายสึกช้า ได้คุณภาพจุดบัดกรีที่ดี   ในภาพเป็นยี่ห้อ HAKKO ของแท้ ตัวสีแดง30วัตต์ประมาณ200กว่าบาท  ตัวสีฟ้าปกติจะ 30 วัตต์แต่เมื่อกดสวิทซ์สีเหลืองจะได้ 100 วัตต์ตัวนี้ราคาประมาณ500กว่าบาท .

[ช่างเล็ก(LSV)]

และควรจะมีแท่นวางหัวแร้ง หาซื้อได้หลายแบบตามใจชอบ 

[ช่างเล็ก(LSV)]

เมื่อปลายหัวแร้งใช้งานนานๆปลายหัวแร้งมักสกปรก ห้ามใช้กระดาษทรายขัดปลายหัวแร้งเพราะจะทำให้สารเคลือบแข็งเสื่อมสภาพ ใช้งานไม่นานปลายหัวแร้งจะกุดครับ
... วิธีง่ายที่สุดเสียบหัวแร้งให้ร้อน แล้วใช้ทิชชูเช็ดเบาๆก็เพียงพอ  หรือบางท่านจะเช็ดกับฟองน้ำเปียกหมาดๆที่แถมมากับฐานวางหัวแร้งก็ได้
  ปลายหัวแร้งที่พร้อมใช้งาน ควรมีปลายแหลมไม่บิ่น มีตะกั่วเคลือบเป็นมัน ไม่มีเศษสกปรกเกาะปลายหัวแร้ง 

[ช่างเล็ก(LSV)]

ในกรณีที่ซื้อหัวแร้งมาใหม่ หรือปลายหัวแร้งสกปรก ให้ไล้ปลายหัวแร้งด้วยตะกั่วก่อนใช้งาน ..

[ช่างเล็ก(LSV)]

2. ตะกั่วบัดกรี
..นิยมใช้ 2 ขนาดคือเส้นเล็กและเส้นใหญ่ (ในภาพเป็นชนิดเส้นใหญ่) ตะกั่วบัดกรีทำจากตะกั่วและดีบุก เพราะมีจุดหลอมละลายต่ำกว่าโลหะชนิดอื่น  ตะกั่วบัดกรี 60/40 มีส่วนผสมของดีบุก 60% และตะกั่ว 40 % ในภาพเป็นตะกั่วที่มีฟลั๊กอยู่ในแกนแล้ว ดังนั้นจึงไม่จำเป็นต้องใช้ฟลั๊กภายนอกให้เลอะเทอะอีกต่อไป..

[ช่างเล็ก(LSV)]

3.ลวดซับตะกั่ว

..จุดประสงค์เพื่อซับตะกั่วออกจากจุดบัดกรี อาจจะเพื่อถอดอุปกรณ์ หรือบัดกรีเลอะเทอะ ออกจากแผ่นปริ๊นท์..

[ช่างเล็ก(LSV)]

ไม่จำเป็นต้องหาซื้อลวดซับตะกั่วสำเร็จที่วางขาย เพราะราคาแพง หรือบางครั้งหาซื้อไม่ได้ .. 
..วิธีทำลวดซับตะกั่วใช้เอง ใช้สายRG58เหมาะสมดี เพราะเปลือกโลหะชิลด์ไม่เล็ก-ใหญ่เกินไป  วิธีทำดังภาพครับ 

[ช่างเล็ก(LSV)]

จากนั้นรีดลวดให้แบน จุ่มในน้ำยายางสน  เท่านี้ก็จะได้ลวดซับตะกั่วใช้งานแล้วครับ..

[ช่างเล็ก(LSV)]

4.ยางสน
..เป็นยางของต้นสน ช่วยในการบัดกรีให้ง่ายขึ้น และช่วยเคลือบงานบัดกรีหรือลายทองแดงไม่ให้หมองเพราะเกิดออกไซต์  ยางสนหาซื้อได้ที่ร้านขายยาแผนโบราณ หรือร้านขายอุปกรณ์ก่อสร้างบางแห่งก็มีขาย
..วิธีนำมาใช้ ให้ผสมกับทินเนอร์ ในอัตราส่วนยางสน 1 ส่วน ทินเนอร์ 4 ส่วนโดยประมาณ(แล้วแต่ต้องการความเข้มข้น) ทิ้งไว้ประมาณ1ชั่วโมงก็พร้อมนำมาใช้ครับ ..

[ช่างเล็ก(LSV)]

5.ทินเนอร์
..เป็นสารเคมีที่มีคุณสมบัติเป็นตัวทำละลายที่ดี  แต่สารระเหยอย่าสูดดมเพราะสารพิษชนิดหนึ่ง  ประโยชน์ในงานซ่อมเช่นล้างแผ่นปริ๊นท์ให้สะอาด ,ผสมกับยางสนเป็นตัวช่วยงานดูดซับตะกั่ว ..
..การใช้งานควรแบ่งใส่ขวดหรือกระป๋องเล็กๆ และมีฝาปิดกันการระเหย 
..ทินเนอร์จัดเป็นสารไวไฟ ควรหลีกเลี่ยงความร้อนและประกายไฟ หลังเลิกงานควรจัดเก็บให้เรียบร้อยพ้นมือเด็ก

[ช่างเล็ก(LSV)]

6.เครื่องดูดตะกั่ว
..ปัจจุบันมีราคาถูก 30-100 บาทก็พอใช้งานครับ.. เลือกซื้อได้ตามต้องการ
.. ใช้ดูดตะกั่วได้ดีเช่นกัน แต่ไม่เหมาะกับลายปริ๊นท์ขนาดเล็ก เพราะบางครั้งผู้ดูดตะกั่วจ่อปลายหัวดูดแนบชิ้นงานเกินไปจะทำให้ลายปริ๊นท์ขาดได้  
..ข้อควรระวัง เศษผงตะกั่วที่ดูดออกมาจากงานซ่อม ต้องจัดทิ้งอย่าให้ตกบนพื้นโต๊ะซ่อมหรือชิ้นงาน  หากตกในแผ่นปริ๊นท์จะทำให้ลัดวงจรได้ และเศษผงตะกั่วบางชิ้นมีขนาดเล็กมากอย่าให้เข้าระบบทางเดินอาหาร ตะกั่วเป็นโลหะหนักสามารถละลายเข้าเส้นเลือดของคน จะเป็นอันตรายต่อสุขภาพ

[ช่างเล็ก(LSV)]

จัดเก็บอย่างนี้ก็จะช่วยให้เศษตะกั่วไม่เรี่ยราด โต๊ะทำงานสะอาดปราศจากจากเศษผงตะกั่ว ..เมื่อช่างจิตใจแจ่มใส งานซ่อมก็มีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น 

[ช่างเล็ก(LSV)]

7.เครื่องเป่าลมร้อน

ในเครื่องใช้อิเล็กฯสมัยใหม่มักใช้อุปกรณ์ติดตั้งบนผิวหน้าปริ๊นท์ SMD(SurFace Mount Device Components ) อย่างยิ่งอุปกรณ์ที่มีหลายขาเช่น ic cpu ควรมีเครื่องมือช่วยถอด    เครื่องเป่าลมร้อนจะนำมาใช้ในงานนี้..

[ช่างเล็ก(LSV)]

หัวแร้งปลายจิ๋วที่แถมมากับเครื่องเป่าลมร้อนสามารถปรับระดับความร้อนให้เหมาะกับงาน.. ใช้การได้ดีทีเดียว 

[ช่างเล็ก(LSV)]

ชุดนี้สำหรับเป่าลมร้อน .. สามารถเปลี่ยนหัวให้เหมาะสมกับชิ้นงานได้ 

[ช่างเล็ก(LSV)]

เกือบลืมอุปกรณ์สำคัญอีกชิ้นหนึ่ง ที่ด้อยราคาแต่มากด้วยประโยชน์ครับ นั่นคือ ...พู่กัน ครับ อิๆ
..บางท่านหาพู่กันไม่ได้ ก็ใช้แปรงทาสีขนาดเล็กหรือแปรงสีฟันแทนก็ได้ ชอบอย่างไหนใช้อย่างนั้น ..
..แปรงเล็กๆนี้ จะใช้ล้างเศษคราบสกปรกออกจากแผ่นปริ๊นท์หลังหรือก่อนบัดกรี  โดยใช้ทินเนอร์เป็นตัวชำระล้างเศษสกปรก หลังจากสิ้นสุดงานบัดกรีแล้วควรจะล้างปริ้นท์ให้สะอาดทุกครั้ง จะเป็นการยกระดับฝีมือในงานซ่อมของตัวท่านเองได้อีกทางครับ   

[prom jantapho]

เกือบลืมอุปกรณ์สำคัญอีกชิ้นหนึ่ง ที่ด้อยราคาแต่มากด้วยประโยชน์ครับ นั่นคือ ...พู่กัน ครับ อิๆ
..บางท่านหาพู่กันไม่ได้ ก็ใช้แปรงทาสีขนาดเล็กหรือแปรงสีฟันแทนก็ได้ ชอบอย่างไหนใช้อย่างนั้น ..
..แปรงเล็กๆนี้ จะใช้ล้างเศษคราบสกปรกออกจากแผ่นปริ๊นท์หลังหรือก่อนบัดกรี  โดยใช้ทินเนอร์เป็นตัวชำระล้างเศษสกปรกครับ

ในส่วนผมที่ใช้อยู่คือแปลงสีฟันเก่าครับ  สามารถถูได้สะอาดหมดจดเหมือนกัน  แล้วใครจะเลือกใช้ครับ

[TW99]

    กลเม็ดเคล็ดลับที่มีค่าครับ

[drdr61♥]

ไม่มีแว่นขยายแบบติดกับตาเหรอครับ

[sor_mix]

ขอบคุณมากๆครับ  แจ่มเลย 

[fanfan]

ขอบคุณ คุณเล็ก มากครับ ที่เห็นความสำคัญมือใหม่หรือผู้ที่ต้องการเรียนรู้ด้วยตนเอง บทความมีประโยชน์มากครับอยากให้มีบทความอื่นๆอีก เช่น พื้นฐานการซ่อมพัดลม ตู้เย็น ข้อมูลที่มีอยู่แล้วในบอร์ด ณ ปัจจุบันไม่สมบูรณ์ เนื่องจากโหลดภาพไม่ได้แล้วครับ

[santiu10]

 

[ช่างเล็ก(LSV)]

แสดงภาพMV...การให้ความร้อนแก่ชิ้นงานและตำแหน่งของหัวแร้ง-ชิ้นงาน-ตะกั่ว

http://www.leksound.net/EON49%20FLASH/4-51/solder/7.swf

[ช่างเล็ก(LSV)]

แสดงการใช้หัวเป่าลมร้อน และใช้หัวแร้งธรรมดาในการถอด หากไอซีติดกาวไว้จะถอดยากกว่าอาจใช้เส้นลวดเล็กๆสอดใต้ขาไอซี เมื่อให้ความร้อนจนกระทั่งตะกั่วละลายแล้ว ค่อยๆยกเส้นลวดออกช้าๆขาไอซีก็จะหลุดจากจุดบัดกรีตามมา 

http://www.leksound.net/EON49%20FLASH/4-51/solder/5.swf

[ช่างเล็ก(LSV)]

แสดงการบัดกรีแบบทีละขา และแบบไล้ตะกั่ว 

http://www.leksound.net/EON49%20FLASH/4-51/solder/4.swf

[ช่างเล็ก(LSV)]

ก่อนบัดกรีไอซี ..ล้างจุดบัดกรีให้สะอาดด้วยทินเนอร์และใช้น้ำยายางสนผสมทินเนอร์ลงให้ทั่วจุดบัดกรีก่อนนะครับ 

[Nattawut-LSV Team]

 มีประโยชน์ดี ครับดีมากๆๆ เลย

[taoybb]

แต่ที่พี่บอกว่าลวดซับตะกั่วราคาแพง ผมว่าไม่แพงนะครับ อมร ขายขดละ 20-25บาทเอง ใช้ดีด้วยครับ