การเลือกซื้อลำโพง ( ไว้ฟังที่บ้าน )

การเลือกซื้อลำโพง ( ไว้ฟังที่บ้าน )

บทสรุปของลำโพงที่ดี คงจะเป็นการยากที่จะสรุปอะไรกันง่ายดาย เพียงแค่ว่าลำโพงคู่นั้นเสียงดี คู่นี้เสียงเพราะ คุณสมบัติของลำโพงที่ดีนั้น จะต้องประกอบด้วยเหตุผลหลักหลายประการ ซึ่งจะประสบการณ์ของตนเอง มีมากมายหลายหลากจนนับไม่เป็นข้อหรือไม่เป็นชิ้นเป็น อัน เพราะรายละเอียดมันหยุมหยิบระยิบระยับไปหมด ข้อสรุปง่าย ๆ สำหรับการเลือกซื้อลำโพงเป็นเบื้องต้นก็คือ

1. ความบริสุทธิ์ของน้ำเสียงที่ปราศจากสีสัน คำว่าสีสันหรือคัลเลอร์ (COLOR) นับเป็นคำอธิบายที่เห็นภาพได้ง่ายมาก แต่ในเวลาฟังเสียงจริง ๆ นั้นยากยิ่งที่จะเอาบรรทัดฐานตรงไหนมาเป็นหลักว่าลำโ พงคู่ใดมีน้ำเสียงที่บริสุทธิ์ ก็คงจะต้องให้ท่านผู้อ่านย้อนกลับไปยังบทความตอนแรกท ี่เราพูดกันถึงดนตรีจริง ที่เรามีโอกาสได้ฟังนั่นคือเรฟเฟอร์เร็นที่ดีที่วุด ดีกว่าการที่จะไปเปรียบเทียบโดยใช้เครื่องเสียงหรือล ำโพงแต่ละยี่ห้อ-รุ่นไปเรื่อย ๆ เราไม่มีวันรู้หรอกนะครับว่าลำโพงคู่ไหนดีที่สุด (สำหรับคุณ)

2. การตอบสนองความถี่ที่ครบถ้วน แม้ว่าลำโพงทั่ว ๆ ไปที่ไม่ใช่ลำโพงไฮเอ็นต์ ไม่สามารถตอบสนองความถี่ได้ครบตลอดย่าน (20-20,000 HZ) ลำโพงที่ให้การตอบสนองความถี่ครบถ้วนขนาดนี้ราคาเกิน สองแสนบาทต่อคู่แทบทั้งสิ้น แต่เราก็ยังสามารถค้นคว้าหาลำโพงที่ดี ตอบสนองความถี่ได้ค่อนข้างถูกต้อง คือให้เสียงดนตรีได้ครบถ้วน แม้ว่าผลการตอบสนองความถี่จะอยู่ในช่วง 50-20,000 เฮิรตซ์ก็ตาม อย่าลืมนะครับว่า มีเครื่องดนตรีเพียงชิ้นเดียวเท่านั้นในสารบบดนตรีคล าสสิก ที่สามารถตอบสนองความถี่ได้ 20-20,000 เฮิรตซ์ (ออร์แกนท่อ) ดังนั้นบางทีก็ไม่มีความจำเป็นอันใดนักหนา ที่คุณจะต้องจ่ายแพง ๆ เพื่อให้ได้การตอบสนองความถี่ ที่บางทีเป็นความถี่ซึ่ง ไม่เคยได้ฟังเลยตลอดอายุการใช้งานเครื่องเสียง ก็เพราะคุณไม่ได้นิยมในการฟังเพลงคลาสสิก เป็นต้น

ดังนั้นลำโพงที่สามารถตอบสนองความถี่ระดับ 50-20,000 เฮิรตซ์ ก็ต้องนับว่าอยู่ในระดับที่ดีเยี่ยมพอเพียงอยู่แล้ว และลำโพงในยุคนี้ น้อยคู่นักที่จะไม่สามารถตอบสนองความถี่ได้ขนาดนี้ แต่จะต้องไม่ลืมว่า ผลการตอบสนองความถี่ หลาบบริษัทมักจะบอกไม่หมด อีกเช่นเคย ลำโพงยี่ห้อ A รุ่น B123 ให้การตอบสนองความถี่ 60-20,000 เฮิรตซ์ แต่ไม่กำหนดว่ามีค่าเบี่ยงเบนกี่ดีบี แทบจะไม่มีประโยชน์อะไรเลย ค่าเบี่ยงเบน นั้นหมายถึงสัญญาณตอบสนองความถี่เที่ยงตรงในเกณฑ์ของ ศูนย์เดซิเบล พิจารณาดู ภาพประกอบที่ 12 จะเห็นว่า การตอบสนองความถี่ของลำโพงที่ดี จะต้องราบเรียบไม่ขึ้นลง หรือมีรอยขยัก ณ ตรงที่ใดในทางบวกหรือทางลบจากแกน 0 dB (ศูนย์ดีบี)

การตอบสนองความถี่จากสเปกเครื่องเสียง อาจบอกเราได้เพียงแต่สถานภาพหนึ่งเท่านั้นเอง เพราะลำโพงจะต้องมาพบกับสภาพแวดล้อมจริง ๆ ในห้องฟัง ทำให้เสียงแปรเปลี่ยนไปอีก ซึ่งเราจะมาพูดคุยถึงรายละเอียดในเรื่องนี้กันในตอนต ่อ ๆ ไป ครับ

3. ระบบโครงสร้างที่ดี ลำโพงจะต้องมีตู้แข็งแกร่งปราศจากอาการกระพือของความ ถี่ต่ำ ที่มักจะทำให้ตู้เคลื่อนตัวจากจุดที่ตั้งได้ในขณะที่ เปิดฟังเพลง การสั่นกระพือเพียงเล็กน้อย จะทำให้เสียคุณภาพเสียงอย่างมหาศาล แต่ไม่ได้หมายความว่าลำโพงจะถึงขนาดเคลื่อนตัวเลื่อน ไถลไปมาแต่อย่างใด เพียงแค่ตัวตู้สั่นกระพือเล็กน้อยจากความถี่ต่ำ ก็นับว่าลำโพงคู่นั้นไร้คุณภาพแล้ว

4. การแยกแยะเสียงดนตรีจากแหล่งโปรแกรมอย่างชัดเจน หมายถึงความสามารถในการแยกแยะชิ้นดนตรีได้ละเอียด ฟังแล้วสามารถจับได้ว่าเป็นเสียงไวโอลีน, วิโอลา, เชลโล, เปียโน ไม่ใช่จะเอากันแค่ดังตะเบงเซ็งแซ่อย่างเดียว หรือเสียงเครื่องดนตรีรวมกันเป็นกระจุก ถ้าได้ฟังเสียงแบบนี้ กรุณเดินหนีไปให้ห่างเลย แสดงว่าลำโพงคู่นั้นมีความเป็นไฮฟิเดลิตี้ต่ำมาก ๆ

5. ลักษณะของอิมเมจซาวด์สเตทที่ดี คำศัพท์ที่นักเล่นเครื่องเสียงระดับออดิโอไฟล์จะต้อง รู้จักกันดีก็คือสองคำนี้แหละครับ IMAGE หมายถึงการแสดงให้เห็น (หรือได้ยิน) ว่านักดนตรีมีจุดตำแหน่งอยู่ตรงไหนบนเวที และ SOUND STAGE ก็คือลักษณะความกว้างลึกของเวทีที่มีการแสดงดนตรีว่า ลำโพงทำได้ใกล้เคียงเพียงไร อย่าไปตั้งความหวังให้สูง ถึงขนาดว่ามันจะให้เสียงได้เหมือนเวทีดนตรีจริง เอาแค่ย่อส่วนมาให้ได้ใกล้เคียงก็นับว่ายอดแล้ว

6. ชื่อ-ยี่ห้อลำโพง ปราศจากความหมาย! เป็นเช่นนั้นจริง ๆ เพราะถ้าหากเสียงของลำโพงไม่ถูกหูคุณแล้ว ต่อให้เห็นยี่ห้อที่โด่งดังทะลุฟ้า ก็หาได้มีประโยชน์อันใดไม่ ดังนั้นจงเชื่อหูของคุณเองมากกว่าเชื่อตา ความหลงละเมอเพ้อพก ไปในอินเมจของยี่ห้อนั้นจะทำให้คุณซื้อลำโพงพลาดมากล ำโพงยี่ห้อดัง ๆ อาจจะมีข้อดีอยู่ประการหนึ่งคือ เขาคงไม่เสี่ยงผลิตลำโพงเสียงเลวมาให้คุณได้ซื้อไปใช ้แน่ ๆ แต่ ดี นั้น จะซักแค่ไหนต้องพยายามพิจารณาเลือกสรรจาก รสนิยม ความชอบไตล์เพลงส่วนตัวของคุณเอง โดยอย่าไปคำนึงเพียงแค่ชื่อลำโพง

7. น้ำหนัก พูดแล้วอาจจะหาว่าเป็นเรื่องตลอด น้ำหนักลำโพงบางทีก็บอกอะไรได้หลายอย่าง ส่วนมากลำโพงราคาถูก ๆ บางทีขนาดตู้สูงเคียงเอว แต่ยกตู้แล้วน้ำหนักเบาราวกระดาษก็มี นั้นแสดงว่า ภายในบรรจุเอาไว้ด้วยไดรเวอร์ชนิดเลว ราคาถูก คุณภาพเสียงเห็ฯจะไม่ต้องพูดถึงกัน ลำโพงที่มีน้ำหนักมาก ๆ มักจะเป็นลำโพงที่ใช้อุปกรณ์จำพวกดรอสโอเวอร์ที่ดี ไดรเวอร์ที่คุณภาพสูง แม่เหล็กขนาดใหญ่จึงมีน้ำหนักค่อนข้างมาก ลำโพงชั้นดีขนาดตู้เล็กจิ๋วบางคู่น้ำหนักข้างหนึ่งเป ็นสิบกิโลกรัมก็มีนะครับเอาเป็นว่าลำโพงที่ดี จะต้องมีน้ำหนักสมกับตัวมันด้วย อย่างน้อย ๆ เมื่อวางบนขาตั้งหรือพื้น จะแน่น…เป็นเสมือนฐานรากที่ดี, มั่นคง เสียงจะดีตามไปด้วย (ไม่ได้หมายความว่าลำโพงที่ดีจะต้องใส่ก้อนหินหนัก ๆ เอาไว้ 4-5 ก้อนในตู้ลำโพงนะครับ

แล้วลองประยุกต์มาใช้กับลำโพง P.A. ดูนะครับ