อากาศ ร้อนๆ แบบนี้ หลายคนอาจจะรู้สึกว่าไอความร้อนที่กำลังแผดเผาอยู่ในอากาศ กรมพัฒนาการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือกจึงได้แนะนำให้ลองทำ น้ำสมุนไพรตรีผลา ทั้งช่วยปรับธาตุในร่างกายแถมบำรุงสุขภาพและล้างพิษออกจากร่างกายได้อีกด้วย
นพ.สญชัย วัฒนา รองอธิบดีกรมพัฒนาการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือกกล่าวถึง ตรีผลา ว่า ยาสมุนไพรตำรับนี้ เป็นยาพื้นฐานที่รู้จักกันมาแต่โบราณกาล มีสรรพคุณช่วยรักษาความสมดุลธาตุทั้ง 4 ของร่างกาย และเป็นยาที่ปลอดภัยไร้พิษข้างเคียงใดๆ มีฤทธิ์ล้างพิษออกจากระบบต่างๆ ของร่างกาย โดยเฉพาะระบบทางเดินอาหาร ระบบเลือด และระบน้ำเหลือง และเป็นยาที่ปลอดภัยไร้ผลข้างเคียงใดๆ
ชื่อของตรีผลา ก็บอกความหมายอยู่แล้ว ตรี แปลว่า สาม ผลา หรือผล คือ ผลไม้ จึงหมายถึงผลไม้ 3 อย่างที่มาประกอบกันเข้าเป็นตำรับเดียว แบบทรีอินวัน ได้แก่ ลูกสมอไทย ลูกสมอพิเภก และมะขามป้อมสมอไทย
คุณหมอผู้เป็นกูรูด้านแพทย์แผนไทยและสมุนไพรรายนี้กล่าวต่อไปอีกว่าผลสมอไทยจะ รูปร่างป้อมๆ หรือรูปกระสวย มีเนื้อเยื่อหนาหุ้มเมล็ดซึ่งมีเมล็ดเดียวแข็งๆ ผลโต 2-3 ซม.และยาว 3-4 ซม.มีพูหรือเหลี่ยมตามยาวตัวผล 5 พู ผลแก่สีเขียวอมเหลือง แต่พอแห้งจะเปลี่ยนเป็นสีดำ นิยมใช้ผลแก่ ซึ่งมีรสฝาดเปรี้ยวเนื่องจากมีสารพวกแทนนิน (tannin) ตาม ปกติใช้เป็นยาสมาน แก้ลมจุกเสียด ยาเจริญอาหาร ยาบำรุง เป็นยาชงอมกลั้วคอแก้เจ็บคอ ขับน้ำเหลืองเสีย ใช้ภายนอกบดเป็นผงละเอียดโรยแผลเรื้อรัง ใช้รักษาโรคฟันและเหงือกเป็นแผล เป็นยาระบายอ่อนๆ แก้พิษร้อนภายใน ระบายลม ถ่ายพิษไข้ สารสกัดจากสมอไทยได้รับการยอมรับว่าเป็น ราชาสมุนไพร เนื่องจากฤทธิ์ในการกำจัดสารพิษออกจากร่างกายและบำบัดโรคหลายชนิด ในขณะเดียวกัน ยังสามารถบำรุงสุขภาพ และซ่อมแซมส่วนที่สึกหรอของร่างกาย
นอกจากนี้ สมอไทยยังมีฤทธิ์ในการต้านเชื้อไวรัส และแบคทีเรียบางชนิด บำรุงหัวใจ ต้านอนุมูลอิสระและชะลอความชรา นอกจากนี้ ยังช่วยควบคุมระดับไขมันในเส้นเลือด และช่วยการทำงานของตับในการกำจัดไขมันออกจากร่างกาย ช่วยขับพิษต่างๆ รวมทั้งสารพิษตกค้าง ออกจากร่างกายโดย และจะทำให้มีการถ่ายอุจจาระบ่อยครั้งขึ้น เพื่อเป็นการกวาดล้างทำความสะอาดระบบทางเดินอาหาร โดยเฉพาะลำไส้ใหญ่ให้สะอาดอยู่ตลอดเวลา รวมทั้งกระตุ้นการเผาผลาญของร่างกายตามตำรับยาแผนโบราณ
ส่วนสมอพิเภกนั้น ผลมีลักษณะเป็นรูปแบบผลมะละกอ ตรงกลางค่อนข้างจะป่อง ผิวนอกเป็นขนสีน้ำตาลปกคลุมหนาทึบ ส่วนที่นิยมใช้เป็นยา คือ ผลแก่ มีรสเปรี้ยว ฝาดหวาน เป็นยาระบาย บำรุงธาตุ แก้เสมหะจุกคอ แก้โรคตา แก้ไข้ แก้ริดสีดวงทวาร ในขณะที่ มะขามป้อม ผลมีลักษณะกลม นิยมใช้ผลแก่ ซึ่งมีรสเปรี้ยว ฝาดขม เป็นยาแก้ไอ แก้เสมหะ ทำให้ชุ่มคอ ปัจจุบันยังพบว่ามะขามป้อมมีวิตามินซีสูงมาก ช่วยป้องกันโรคมะเร็ง และแก้พิษสารตะกั่วได้ ผลใช้ผลสดเป็นยาบำรุงทำให้สดชื่น แก้กระหายน้ำ แก้ไอ แก้หวัด ช่วยระบายขับปัสสาวะ แก้เลือดออกตามไรฟันและคอแห้ง
นพ. สญชัยอธิบายว่า โดยตำรับยาไทยส่วนใหญ่ไม่นิยมใช้สมุนไพรตัวเดียวในการทำยาตำรับ เนื่องจากต้องควบคุมพิษข้างเคียงของกันและกัน ตรีผลาเองก็เช่นกัน เช่น รสเปรี้ยว ซึ่งมีฤทธิ์ระบายของลูกสมอพิเภก อาจทำให้เกิดอาการมวนท้องจึงต้องใช้ลูกสมอไทยและลูกมะขามป้อมซึ่งมีรสฝาดและ ขม ช่วยแก้ลมจุกเสียดและลดอาการมวนท้อง เป็นต้น
ยาตำรับนี้ใช้ได้ทุกเพศทุกวัยตั้งแต่เด็กเล็กจนถึงผู้สูงอายุ และใช้ได้กับคนทุกธาตุ และสามารถนำมาทำเป็นน้ำสมุนไพรดื่มได้ โดยนำสมุนไพรทั้ง 3 ชนิดนี้ในอัตราส่วนเสมอ คือ 1:1:1 ใส่น้ำพอประมาณ ถ้าอยากได้แบบเข้มข้นก็ใส่น้ำน้อย ใช้รับประทานก่อนอาหารเช้า-เย็น ครั้งละ 1 แก้ว แต่ถ้าอยากได้แบบเจือจาง ใช้ดื่มทั้งวันเป็นน้ำสมุนไพรก็ให้ใส่น้ำมากหน่อย จะช่วยปรับธาตุในช่วงหน้าร้อน ทำให้ร่างกายสดชื่น และบำรุงสุขภาพครับ รองอธิบดีกรมพัฒนาการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือกทิ้งท้าย
ขอขอบคุณข้อมูลภายใต้ความร่วมมือของ
สสส. และ วิชาการดอทคอม
ที่มา
www.thaihealth.or.t h 
