อาการเมารถ สามารถป้องกันได้

อาการเมารถหรือเมาเรือเกิดจากประสาทการทรงตัวทำงานได้ไม่สมดุล อาจเป็นเพราะได้รับแรงกระตุ้นมากเกินไป เช่น นั่งรถที่เหวี่ยงหรือสะเทือนนานเกินไป หรือนั่งในเรือที่โยนไปมาตามลูกคลื่นนานๆ จนกระทั่งไปกระตุ้นประสาทการทรงตัวของเรา ถ้าประสาทการทรงตัวของเราไม่มีความไวผิดปกติ ก็อาจจะไม่รู้สึกอะไร แต่สำหรับบางคน ประสาทการทรงตัวจะไวมากเป็นพิเศษ จึงรู้สึกว่าเวียนศีรษะ คลื่นไส้ อาเจียน

หลายคนที่เคยมีประสบการณ์เมารถเมาเรือมาแล้ว อาจจะเข้าใจผิด ด้วยความที่ไม่อยากอาเจียน ซึ่งนอกจากจะทรมานแล้ว ยังอายคนอื่นอีกต่างหาก ก่อนออกจากบ้านจึงไม่รับประทานอาหาร เพราะกลัวจะไปอาเจียนกลางทาง แต่แท้ที่จริงแล้ว ยิ่งท้องว่าง ก็จะทำให้เมาเร็วยิ่งขึ้น เพราะฉะนั้นก่อนออกเดินทาง ควรจะรับประทานอาหารตามปกติ แต่อย่าให้มากนัก รับประทานช้าๆ และเว้นระยะประมาณครึ่งชั่วโมง แล้วค่อยออกเดินทาง

แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านหู คอ จมูก แนะนำวิธีป้องกันหรือบรรเทาอาการเมารถเมาเรือ ด้วยข้อปฏิบัติง่ายๆ ว่า ให้เลือกนั่งในยานพาหนะ ตรงตำแหน่งที่สายตามองเห็นความเคลื่อนไหวอย่างเดียวกับที่ร่างกายและประสาทสัมผัสภายในช่องหูรู้สึก เพื่อไม่ให้มีการส่งสัญญาณความรู้สึกที่สับสนไปยังสมอง

หากนั่งในรถ ไม่ควรนั่งข้างหลัง แต่ให้เลือกนั่งข้างหน้า และมองไปไกลๆ นอกจากนั่งข้างหน้าจะสะเทือนน้อยกว่านั่งข้างหลังแล้ว การที่สายตาเรามองตรงไปข้างหน้า เห็นถนนตรงหน้า เห็นต้นไม้ เห็นวิวที่ไม่ได้มีการเคลื่อนไหว จะทำให้เราเมาช้าลง แต่หากเรานั่งข้างหลัง หันข้างมองกระจกตลอดเวลา จะเห็นภาพของต้นไม้ ถนน หรือรถที่วิ่งผ่าน เคลื่อนไหวผ่านไปอย่างรวดเร็ว จะทำให้เมารถเร็วขึ้น

หากนั่งเรือ ให้เลือกเรือใหญ่ๆ ยิ่งเรือกว้างเท่าไร การโคลงไปมาก็ยิ่งช้ากว่าเรือเล็ก ทำให้เมายากขึ้น และต้องเลือกที่นั่งให้ดีเช่นเดียวกับการนั่งรถ โดยควรนั่งกลางลำเรือ ไม่ควรนั่งเอียงไปข้างใดข้างหนึ่ง และให้มองตรงไปข้างหน้าไกลๆ ไปที่ขอบฟ้า

อย่าอ่านหนังสือหรือเพ่งสายตานิ่งๆ อยู่ที่จุดใกล้ๆ เพราะจะทำให้เมาได้ง่ายขึ้น ถ้าจำเป็นต้องอยู่ในที่แคบๆ หรือในห้อง ก็ควรหลับตาเสีย หูส่วนกลางจะรับรู้ว่าเรือกำลังโคลงเพราะตัวเรามีการเคลื่อนไหวไปมา ถ้าอยู่ในห้องหรือใต้ท้องเรือ ตาของเราจะบอกว่าเราอยู่นิ่งๆ ไม่มีการเคลื่อนไหว สาเหตุของอาการคลื่นไส้ วิงเวียน ก็เนื่องมาจากการที่ประสาทตากับหูไม่สัมพันธ์กันนั่นเอง

สำหรับคนที่มีอาการเมามาก อาจรับประทานยาป้องกันเมารถเมาเรือสัก 1 เม็ด โดยรับประทานยาครึ่งชั่วโมงก่อนออกเดินทาง เพื่อรอให้ยาดูดซึมเข้าไปควบคุมให้ประสาทการทรงตัวมีความไวน้อย เพราะฉะนั้น แรงกระตุ้น เช่น การสั่นสะเทือนของรถ หรือการโคลงไปโคลงมาของเรือ ก็อาจจะไม่เพียงพอที่จะทำให้ประสาทการทรงตัวเสียสมดุล

คนที่เป็นโรคเวียนศีรษะบ้านหมุน ประสาทการทรงตัวที่อยู่ในหูทั้ง 2 ข้างก็จะทำงานผิดปกติเช่นกัน ดังนั้นคนที่เป็นโรคนี้ หากไปเล่นเรือ อาจจะสามารถว่ายน้ำได้ แต่ไม่ควรดำน้ำ เพราะเวลาดำน้ำ เราจะเห็นแต่น้ำอยู่รอบๆ ตัวเรา ความรู้สึกสัมผัสรอบๆ ตัวเราจะไม่มี เพราะน้ำอยู่ล้อมรอบตัวเราทั้งหมด เพราะฉะนั้นจึงต้องใช้ประสาทการทรงตัวจริงๆ ถ้าประสาทการทรงตัวผิดปกติ ก็จะไม่สามารถรู้ทิศทาง และอาจจมน้ำ เป็นอันตรายถึงชีวิตได้

ที่มา BT-50.com