|
หัวข้อ: CPTPP กับความมั่นคงของอาหาร (ฉบับเข้าใจง่าย) เริ่มหัวข้อโดย: eskimo_bkk-LSV team♥ ที่ เมษายน 28, 2020, 07:19:25 am (http://image.free.in.th/v/2013/iv/200428124412.jpg) (http://picture.in.th/id/0e4924b28f191cdfcf820fdddc8100f1)
หลายคนคงได้เห็นตัวย่อ CPTPP ผ่านตากันอย่างหนาแน่น ในช่วงสองสามวันที่ผ่านมานี้ พร้อมข้อมูลมหาศาลจากสำนักข่าวหลายแห่ง ที่ออกมาชี้แจงไล่เรียงความคืบหน้าของ การเข้าร่วม CPTPP ของรัฐบาลไทยอย่างเข้มขั้น นั่นก็เป็นเพราะว่าในวันพรุ่งนี้ (28 เมษายน 2563) คณะรัฐมนตรีจะเตรียมลงมติเข้าร่วม CPTPP ตามข้อเสนอของนายสมคิด จาตุศรีพิทักษ์ รองนายกรัฐมนตรี และประธานคณะกรรมการนโยบายเศรษฐกิจระหว่างประเทศนั่นเอง . ในบรรดาข้อมูลมากมายเหล่านั้น KRUA.CO ขอหยิบยกข้อมูลที่เกี่ยวกับอาหารมานำเสนอเป็นพิเศษ ด้วยว่าเป็นส่วนที่เกี่ยวข้องกับปากท้องและการ กิน อยู่ของเราโดยตรง . CPTPPคืออะไร? . CPTPP หรือ Comprehensive and Progressive Agreement of Trans-Pacific Partnership มีชื่อไทยเข้าใจยากว่า ความตกลงหุ้นส่วนเศรษฐกิจภาคพื้นแปซิฟิก ซึ่งเป็นข้อตกลงที่ปรับแปลงมาจากความตกลงเดิม ที่ชื่อ TPP ซึ่งมีสหรัฐอเมริกาเป็นพี่ใหญ่ในกลุ่มประเทศสมาชิก . เดิมที TPP (ที่ยังมีสหรัฐฯ อยู่ด้วย) ถูกประมาณการว่าเป็นข้อตกลงการค้าที่ใหญ่ที่สุดในโลก เพราะคิดเป็น 40% ของ GDP โลก แต่สหรัฐฯ ถอนตัวออก โดยให้เหตุผลว่า TPP อาจทำให้มีแรงงานต่างชาติจำนวนมาก เข้ามาแย่งงานของชาวอเมริกันในประเทศ เมื่อพี่ใหญ่อย่างอเมริกาโบกมือบ๊ายบายไปแล้ว จึงเกิดการทบทวนข้อตกลงกันใหม่ในหมู่ประเทศสมาชิก 11 ประเทศ และปรับโฉมใหม่เป็น CPTPP ซึ่งหดเล็กลงเหลือเพียง 14% ของ GDP โลกเท่านั้น . จากเดิมที่รัฐบาลไทยคาดหวังให้ TPP เป็นหนทางในการเปิดตลาดกับสหรัฐอเมริกา ซึ่งประเทศยักษ์ใหญ่ที่ไทยยังไม่มี FTA (ข้อตกลงทางการค้าเสรี) ด้วย จึงหล่นตุ๊บหายไป เพราะเมื่อเป็น CPTPP แล้ว จะมีประเทศสมาชิกเพียง 2 ประเทศเท่านั้น ที่เป็นตลาดใหม่สำหรับไทย นั่นก็คือแคนาดาและเม็กซิโก ทำให้ปัจจุบัน จากข้อมูลการคาดการของรัฐบาล หากไทยเข้าร่วม CPTPP ก็จะทำให้ มีอัตราการขยายตัวทางเศรษฐกิจ (GDP) เพิ่มขึ้นราว 0.12% (ประมาณ 13,000 ล้านบาท) . ปัจจุบันมีประเทศอาเซียนที่ตกลง เข้าร่วมความตกลงนี้ไปแล้ว 4 ประเทศ คือ เวียดนาม มาเลเซีย สิงคโปร์ และบรูไน ส่วนประเทศไทยเองก็เตรียมลงมติ เข้าร่วมไปตามที่ได้เอ่ยถึงข้างต้น . #CPTPPมีผลอะไรบ้าง? . นอกจากอัตราการเติบโตของ GDP 0.12% ที่รัฐบาลคาดการณ์ไว้แล้ว CPTPP ยังมีผลกระทบกับไทยอยู่มาก แน่นอนว่ามีองค์กรและหน่วยงานต่างๆ ออกมาวิพากษ์วิจารณ์ท่าทีและแนวโน้มการตัดสินใจ เข้าร่วมของรัฐบาลไทยมากมาย ไม่ว่าจะเป็นภาคประชาสังคมหรือกับหน่วยงาน ของรัฐบาลอย่างกระทรวงสาธารณสุขเองก็ตามที . เป็นต้นว่า CPTPP มีข้อตกลงที่จะต้องให้ประเทศสมาชิก ต้องเข้าเป็นสมาชิกอนุสัญญาคุ้มครองพันธุ์พืช (UPOV1991) ไทยจึงจำเป็นจะต้องปรับแก้ พรบ. คุ้มครองพันธุ์พืช พ.ศ 2542 ซึ่งเป็นสิ่งที่ทำให้ภาคประชาสังคมกลัวว่า จะทำให้เกิดการผูกขาดเมล็ดพันธุ์ เนื่องจากมีข้อกำหนดที่เข้มงวด เช่น ไม่อนุญาตให้เกษตรกรเก็บ ส่วนต่างๆ ของพืชไว้ เพื่อขยายพันธุ์ต่อเองได้ ดังนั้น เกษตรกรจะไม่สามารถเก็บและเพาะพันธุ์พืชได้ด้วยตัวเอง แต่จะต้องกลับไปซื้อเมล็ดพันธุ์จากระบบอุตสาหกรรม เพื่อมาเพาะปลูกต่อ หากเกษตรกรละเมิดสิทธิข้อนี้จะมีโทษจำคุก 2 ปี ปรับไม่เกิน 4 แสนบาท หรือทั้งจำทั้งปรับ ซึ่งการให้สิทธิโดยตลอดกับผู้จดสิทธิบัตรเช่นนี้ อาจทำให้เกิดการผูกขาด เมล็ดพันธุ์ในท้องตลาด อาจมีราคาสูงขึ้น 2-6 เท่าตัว ซึ่งเป็นภาระที่เกษตรกรจะต้องเป็นผู้แบกรับในด่านแรก และจะส่งผลต่อราคาอาหารในท้องตลาด เป็นอันดับต่อไปตามกลไกราคา . นอกจากการจดสิทธิบัตรพืชใหม่ภายใต้ UPOV1991 จะครอบคลุมส่วนพันธุ์พืชแล้ว ยังอาจทำให้เกิดการผูกขาดพืช ผลผลิต และผลิตภัณฑ์จากผลผลิต นั่นหมายถึง เกษตรกรจะเป็น ผู้ปลูก อย่างแท้จริง เพราะนอกจากสิทธิในการปลูกแล้ว เกษตรกรก็แทบจะไม่เหลือสิทธิ์ใดๆ ในพืชผลของตนเองอีก หากเกษตรกรจะนำผลผลิตไปขายโดยตรง หรือขายแบบแปรรูปก็จะต้องแบ่งผลกำไร ให้เจ้าของสายพันธุ์ อีกทั้งมีการห้ามนำเข้าส่งออกพืชเพื่อขยายพันธุ์ หรือต่อให้นำเข้าส่งออกเพื่อการค้าอื่นๆ ที่ไม่ใช่การขยายพันธุ์ ก็ยังจะต้องแบ่งผลประโยชน์ ให้เจ้าของสายพันธุ์อยู่ดี . ไม่เพียงแต่ส่วนขยายพันธุ์ ผลผลิต และผลิตภัณฑ์เท่านั้น แต่ UPOV1991 ยังมีข้อกำหนดให้พันธุ์พืช ที่จดสิทธิบัตรแล้วได้ระยะการคุ้มครองนานขึ้น จากพืชล้มลุกที่ได้รับความคุ้มครอง 15 ปี จะขยายเป็น 20 ปี และไม้ยืนต้นที่ได้รับความคุ้มครอง 18 ปี จะขยายเป็น 25 ปี หมายความว่าการพัฒนาสายพันธุ์ หรือศึกษาวิจัยโดยใช้เมล็ดพันธุ์และส่วนขยายพันธุ์ของพืชนั้นๆ จะทำได้ยากขึ้น ใช้เวลามากขึ้น และจากการศึกษาพบว่า ผลกระทบจากการผูกขาดเมล็ดพันธุ์ เช่นนี้จะมีความเสียหายได้มากสุดถึง 2 แสนล้านบาทต่อปี . แทนจะที่เป็นการผลักดันให้เกิดการพัฒนา การอนุญาตให้มีการจดสิทธิบัตรพืชและจุลชีพ กลับจะกลายเป็นหุบเหวสำคัญของไทย เพราะว่าประเทศไทยเป็นประเทศที่มีความหลากหลายทางชีวภาพสูง แต่มีความก้าวหน้าและต้นทุนทางเทคโนโลยีชีวภาพ ที่ช้ากว่าประเทศสมาชิก CPTPP หลายประเทศอยู่มากโข นั่นอาจทำให้เกิดประวัติศาสตร์ซ้ำรอยเหมือนกับ กรณีบริษัทญี่ปุ่นจดสิทธิบัตรใบกระท่อม ซึ่งครอบคลุมไปถึงสารสกัดจากใบกระท่อมอย่างเช่น มิตราไจนีน (Mitragynine) และ เซเว่นไฮดรอกซี่มิตราไจนีน (7-Hydroxymitragynine) ที่มีฤทธิ์บรรเทาอาการปวด ทำให้ใบกระท่อมที่อยู่ในตำรายาโบราณของไทย ไม่ใช่องค์ความรู้ที่ประเทศไทย จะหยิบมาพัฒนาเพื่อต่อยอดเป็นยาตัวใหม่ได้อีกต่อไป . ทั้งหมดที่ยกมานี้เป็นผลกระทบเพียงส่วนหนึ่ง จากการถูก CPTPP บังคับให้เข้าเป็นสมาชิก อนุสัญญาคุ้มครองพันธุ์พืช (UPOV1991) เท่านั้น . CPTPP ยังมีผลกระทบต่อประเทศในอีกหลายมิติ ทั้งในเรื่องที่ว่าอาจจะเป็นอุปสรรค ต่อการบริหารจัดการเภสัชภัณฑ์, การนำเข้าเครื่องมือแพทย์ Remanufacturing (เครื่องเก่าที่ปรับสภาพให้สามารถใช้ได้ใหม่) ซึ่งอาจเป็นช่องทางให้ขยะอิเล็กทรอนิกส์ล้นทะลักประเทศ, การเสียสิทธิ์เข้าถึงยาเฉพาะบางชนิดที่ได้มาจาก การประกาศบังคับใช้สิทธิ หรือ CL (Compulsory Licensing) ซึ่งเคยเป็นหนทางสำคัญที่ทำให้ไทย เข้าถึงยาต้านไวรัส HIV (และเป็นยาตัวเดียวกับที่ใช้รักษา COVID-19) ได้ เป็นต้น เรียกได้ว่า CPTPP เป็นความตกลงที่จะเปลี่ยนชีวิต ของคนไทยทั้งประเทศก็ว่าได้ กระนั้นเองก็ยังมีหน่วยงานของภาครัฐฯ ออกมาชี้แจ้งถึงผลในเชิงบวกที่ไทย จะได้รับหากเข้าร่วม CPTPP มากมาย พร้อมมองว่าการตีความ CPTPP จากภาคประชาชนนั้นเป็นการตีความที่กว้างเกินไป . แม้จะจั่วหัวไว้ว่าเป็น CPTPP ฉบับเข้าใจง่ายก็ตาม แต่ไม่ว่าจะทำอย่างไร CPTPP ก็ไม่อาจเป็นเรื่องที่ตัดสินใจกันง่ายๆ ได้เลย ด้วยข้อกำหนดยิบย่อยมากมายที่ครอบคลุม แทบทุกเรื่องในชีวิต จึงนับว่าเป็นรายละเอียด ที่ควรจะได้ร่วมกันศึกษาและอภิปรายทั้งประเทศ ทั้งเกษตรกร ผู้ค้า รวมถึงเราเองในฐานะของผู้บริโภค และผู้ที่ยังอยู่ภายใต้นโยบายสาธารณสุขแบบเดียวกัน เพราะท้ายที่สุดแล้ว เรื่องของพืชพันธุ์และความมั่นคง ทางอาหารไม่ใช่เรื่องที่จะผูกอำนาจการตัดสินใจ ไว้กับคนจำนวนเพียงหยิบมือเท่านั้น หรือไม่จริง? . แฟนๆ KRUA.CO ทราบข่าว CPTPP กันมากน้อยแค่ไหน และคิดเห็นอย่างไรกับท่าทีของคณะรัฐมนตรี ในการพิจารณาเข้าร่วมเป็นภาคี CPTPP ในวันพรุ่งนี้บ้างคะ? . NoCPTPP อย่าฉวยโอกาส เก็บพันธุ์พืชไปปลูกต่อ ไม่ใช่อาชญากรรม ความมั่นคงทางอาหาร ความมั่นคงทางยา คือความมั่นคงของสังคม CPTPP Cr: https://www.facebook.com/kruadotco/posts/4295689783778364 |